ايران گشت

این وبلاگ به معرفی جاذبه های گردشگری.سوغات و صنایع دستی استان ها.آداب و رسوم .اعتقادات. آیین ها.گویش ها . بازی ها و غذاهای محلی میپردازد و همچنین انواع راهنمایی های سفر مثل{نقشه . وضعیت آب و هوا و فرکانس رادیو و تلویزیون} را با سرعت بالا در اختیارتان می گذارد. ایران گشت گشتی به تمام ایران

گويش تالشي

تالشى نيز در جمهورى آذربايجان، در دشت لنكران و مناطق كوهستانى غرب آن، رواج دارد. خارج از مرزهاى اتحاد شوروي، تالشى در مناطقى در شمال غربى ايران، در ساحل درياى خزر و در مرز ايران و شوروى نيز رايج است. تالشى‌ها علاوه بر زبان مادرى خود، تركى آذرى را كه هم‌اكنون زبان كتابت و آموزش آنان است مى‌دانند.
 
دستگاه فعل تالشى داراى تعدادى صورت‌هاى ساده و تركيبى است. ويژگى تالشى وجود انواع مختلف صرف فعل زمان‌هاى ماضى در ارتباط با متعدى و لازم بودن فعل است.
 
نشان دادن فاعل عمل در زمان گذشته با حالت غير مستقيم (غير فاعلي)، تالشى را به كردى و پشتو نزديك مى‌كند، تالشى دنبالهٔ يكى از گويش‌هاى ايرانى شمال غربى است كه در ادوار گذشته در آذربايجان رواج داشته است. دوبيتى‌هائى كه در منطقهٔ اردبيل به‌دست آمده‌اند و به قرن دهم هـ / شانزدهم م تعلق دارند به يكى از اين گويش‌هاى سروده شده‌اند.

گويش تاتى

تاتى(در ۱۹۷۶ در اتحاد شوروى ۱۳۰۰۰ نفر ساكن بودند كه تاتى را زبان مادرى خود مى‌دانستند.) در جمهورى آذربايجان (در مناطق شمال شرقى و در شبه جزيرهٔ آبشوران) و در مناطقى از جمهورى خودمختار داغستان رايج است. معمولاً گويش‌هاى تاتى را به‌دو شاخهٔ عمده تقسيم مى‌كنند: تاتى آذربايجان و 'تاتى يهودي' (به‌ويژه در جمهورى خودمختار داغستان). اين تقسيم‌بندى منعكس‌كنندهٔ تفاوت تاريخى ميان لهجه‌هاى تات‌هاى مسلمان و تات‌هاى يهودى است.
 
تاتى در نظام آوائى و دستورى خود به فارسى و تاجيكى نزديك است، اما در واژگان و تا حدى نيز در نظام آوائى و نحوى تحت تأثير تركى آذرى قرار دارد.

گويش بلوچى

بلوچى عمدتاً در استان تاريخى بلوچستان رواج دارد كه نام آن از نام ساكنان آن (بلوچ، بلوج) گرفته شده است. در حال حاضر بخشى از اين استان به ايران و بخشى ديگر به پاكستان تعلق دارد. غير از بلوچستان بلوچى در مناطق جنوبى افغانستان، در بخش جنوب غربى پنجاب و در ساحل راست سند و در داخل مرزهاى ايران در كرمان، لارستان، سيستان و خراسان نيز گوينده دارد. گروه‌هاى كوچكى از بلوچ‌ها در پايان قرن گذشته از خراسان به سرزمين جمهورى تركمنستان كنونى كوچ كرده‌اند و هنوز نيز در بخش‌هائى از منطقهٔ مرو ساكن هستند.
 
بلوچى به‌دو شاخهٔ اصلى تقسيم مى‌شود: شاخهٔ شرقى (يا شمالى و شمال شرقي) و شاخهٔ غربى (يا جنوبى و جنوب غربى يا كراني). گويش‌هاى بلوچى شرقى در شرق و شمال شرقى منطقهٔ باريكى كه در تصرف قبايل براهوائى است (در طول خط كلات - بلا) و گويش‌هاى غربى در غرب و شمال غربى اين منطقه (بخش جنوب غربى بلوچستان پاكستان، بلوچستان ايران، خراسان، سيستان، بخش جنوبى افغانستان) رواج دارد. گويش بلوچ‌هاى تركمنستان نيز به اين گروه تعلق دارد.

گويش‌هاى لرى و بختيارى

قلمرو گويش‌هاى لرى و بختيارى جنوب مناطق كردزبانان است. سخنگويان اين گويش‌ها لرها و بختيارى‌ها هستند كه در آنجا ساكن هستند و تعداد آنها كلاً سه ميليون نفر است (۱۹۷۶). اين گويش‌ها خط ندارند و مطالعهٔ آنها عمدتاً توسط ايران‌شناس مشهور روس و.آ.ژوكوفسكى و ايران‌شناس آلمانى اسكار مان صورت گرفته است.


گويش كردى

به كردى عمدتاً در كردستان كه منطقهٔ كوهستانى وسيعى شامل بخشى از ايران، تركيه، عراق و سوريه است تكلم مى‌شود. به‌جز كردستان، گروه‌هاى نسبتاً كوچكى از كردان در خراسان (و بعضى مناطق ديگر ايران)، در مناطق مركزى تركيه و بعضى نقاط سوريه زندگى مى‌كنند. در اتحاد شوروى (سابق) گروه‌هائى از كردان در ارمنستان، گرجستان و آذربايجان و نيز گروه كوچكى در جمهورى تركمنستان ساكن هستند.
 
از قرون وسطى به‌بعد (و به‌طور كلى از قرن‌هاى پنجم و شش هـ / يازدهم و دوازدهم م) كردى داراى ادبيات مكتوب بوده است. با ورود چاپخانه به شرق (در پايان قرن نوزدهم) كردى صاحب نوشته‌هاى چاپى و مطبوعات شد. براى نگارش كردى در خارج از اتحاد شوروى در عراق و ايران از الفبائى مبتنى بر الفباى عربى و در تركيه و سوريه از الفباى مبتنى بر الفباى لاتينى استفاده مى‌شود. كردهاى شوروى در حال حاضر (از ۱۹۴۵ به‌بعد) از الفباى سيريلى استفاده مى‌كنند.
 
گويش‌ها و لهجه‌هاى متعدد كردى به‌دو گروه عمده تقسيم مى‌شوند: گويش‌هاى شمال غربى (كرمانجي) و گويش‌هاى جنوب شرقي. گويش‌هاى كرمانجى عمدتاً در ميان كردهاى تركيه، كردهاى شمال عراق، و در سوريه و ايران ( در غرب درياچهٔ اروميه و در خراسان) و در اتحاد شوروى رايج است. گويش‌هاى جنوب شرقى در كردستان ايران و شمال شرقى عراق به‌كار مى‌روند.
 
در كردي، به‌ويژه در كرمانجي، دو نظام صرف اسم هست: يك نظام خاص اسم‌هاى مؤنث و يك نظام ديگر خاص اسم‌هاى مذكر.

گويش آسي

 

  آسى
آسي، زبان ملى و ادبى ملت اس (Ossete)، در جمهورى خودمختار اُوِستيا [= آسستان] شمالى و در منطقهٔ خودمختار استياى جنوبى (جمهورى گرجستان) رايج است. زبان آسى به‌دو لهجهٔ عمدهٔ شرقى يا ايرون (iron) و غربى يا ديگور(digor) تقسيم مى‌شود.
 
زبان ادبى مبتنى بر لهجهٔ ايرون است، اما ادبيات و مطبوعات نسبتاً محدودى نيز به لهجهٔ ديگور وجود دارد.
 
استفاده از خط براى نگارش زبان آسى مربوط به پايان قرن هجدهم است.
 
آسى دنبالهٔ گويش‌هاى سكائى غربى ادوار باستان و دنبالهٔ گويش‌هاى آلان‌هاى قرون وسطى است و به‌همين جهت ويژگى‌هاى آوائى اساسى‌اى را كه اين گويش‌هاى سكائى را از ساير زبان‌هاى ايرانى متمايز مى‌كند حفظ كرده و گسترش داده است.

Weblog Themes By iranghasht

<< مطالب جدیدتر ........

موضوعات

معرفی وبلاگ


این وبلاگ به معرفی جاذبه های گردشگری.سوغات و صنایع دستی استان ها.آداب و رسوم .اعتقادات. آیین ها.گویش ها . بازی ها و غذاهای محلی میپردازد و همچنین انواع راهنمایی های سفر مثل{نقشه . وضعیت آب و هوا و فرکانس رادیو و تلویزیون} را با سرعت بالا در اختیارتان می گذارد. ایران گشت گشتی به تمام ایران

آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 1264583
تعداد نوشته ها : 3561
تعداد نظرات : 58
X