ايران گشت

قلعه شميران در كنار درياچه سپيدرود بر بالاي تپه اي مرتفع و سنگي كه رود قزل اوزن از جنوب آن مي گذرد قرار دارد. بيشينه بنا به دوران قبل از اسلام مي رسد و در طول سال هاي سده چهارم هجري تخت گاه كنگريان آل مسافر بوده است. از گزارش جهانگرداني همچون ابودلف(331 ه.ق) و ناصر خسرو(438 ه.ق) عظمت و شكوه بي نظير اين دژ تاريخي آشكار مي شود. سكونت صنعت گران،هنرمندان ممتاز در آن سه ديوار بلند و تودرتو در گرداگرد قلعه كانال هاي آب رساني،برج هاي مستحكم، گستردگي بسيار و موقعيت ممتاز دفاعي اش چشمگير تلقي شده است. دژ شميران نزديك به دو قرن جزو قلعه هاي اسماعيليان بوده و پس از هجوم هلاكو تا پايان دوره صفوي نيز در كشمكش هاي سياسي اهميتي به سزا داشته است.

اين قلعه مركز حكومت آل جستان و كنگريان و به نوشته حمدالله مستوفي جزو قلاع متصرفي اسماعيليه بود. قلعه سميران در طارم قزوين بالاي كوهي سنگي قرار دارد و فقط از سمت شمال مي توان به آن راه يافت. رودخانه قزل اوزن از جنوب ابن كوه عبور مي كند و در آن سوي رود، ارتفاعات بلند سنگي ديواره مانندي قرار گرفته است. به همين دليل بيشتر استحكامات اين قلعه در سمت شمالي آن ساخته شده است. ناصر خسرو مي نويسد اين قلعه داراي سه حصار است كه هم اكنون دو حصار است كه هم اكنون دو دو حصار آن شناسايي شده است. سالم ترين قسمت قلعه، ديواره شمالي آن است كه چند برج مدور و بارو هاي كاملا" سالم دارد. ارتفاع اين ديواره حدود 15 متر و از سنگ هاي لاشه و ملات گچ به ضخامت 40/2 متر شكل گرفته است. همچنين اين ديواره داراي يك كلاف چوبي در ارتفاع يك متري است قسمت غربي قلعه از نظر سبك ساختماني با بخش شمال شرقي آن متفاوت است. در اين بخش فقط بارو به چشم مي خورد برج هاي مدور ديده نمي شود و با توجه به عدم نفوذپذيري آن مي توان نتيجه گرفت كه داخل آن مسكوني بوده است. در داخل قلعه آثار واحدهاي مسكوني قابل مشاهده است. اما امكان تهيه نقشه آن وجود ندارد. قتعه سميران نيز مانند ساير د‍ژها و بنا بر سبك شهرسازي گذشته، براي پناه بردن و مقاومت در برابر حملات مختلف ساخته شده بود.

اين برج ها در حوزه آب گير سد ، سفيد رود در منطقه تارم قزوين بنا شده اند اين برج هاي سنگي هشت ضلعي روي صفحهاي سنگي بنا شده اند و ظاهرا هر دو به يك دوره زماني تعلق دارند . هشت ستون مدوري كه در بين اضلاع هشت گانه آنها ساخته شده در نماي خارجي به شكل برجستگي و فرورفتگي هايي مشخص مي شود و در فواصل ستون ها ، قالبها آجري به شكل برگ گشنيز كار شده كه در عين سادگي ، جلوه زيبايي به نماي بنا داده است . با توجه به سبك بنا ، نحوه ساخت و به كار گيري ستون هاي مدور در نماي خارجي و نيز مصالح به كار رفته در بنا چون سنگ لاشه ، ملات گچ .... ميتوان بناي اين برج را متعلق به اوايل دوره اسلامي دانست.

موزه سنگ در محل فرهنگسراي"شهيد رجائي"شهر قزوين قرار دارد.در اين موزه ،حدود 4511 قطعه سنگ،تعداد هشتصد قطعه فسيل مربوط به دوره هاي مختلف زمين شناسي و همچنين سيصد قطعه از صدف هاي جانداران مختلف در فضايي به مساحت دويست متر مربع نگه داري ميشود.اين مجموعه دستاوردي از تلاش هاي چندين ساله "دكتر رسا "است.

اين بنا از آثار به جاي مانده از مجموعه سعادت آباد(مشتمل بر بيست و سه باغ و كاخ)است، در اواسط قرن دهم ه.ق به دستور "شاه تهماسب صفوي"ساخته شد.بر روي بدنه داخلي و خارجي اين بنا،سه لايه نقاشي از دوره هاي مختلف تاريخ باقي مانده است.لايه اول آن ،در زمان ساخت بنا توسط خبره ترين هنرمندان صفوي نقاشي شده است.لايه دوم ،در اواخر دوره صفوي توسط هنرمندان قزويني نقش شده و از معدود آثار به جاي مانده از مينياتور سبك قزوين است.لايه سوم در دوره قاجاريه نقاشي شده است.هنگامي كه پايتخت از شهر قزوين به اصفهان منتقل شد،همه كاخ ها به مرور زمان از بين رفتند و اين بنا به عنوان بناي حكومتي كاربري پيدا كرد.اين بنا در سال 1336 هجري شمسي به موزه تغيير كاربري يافت.اشياي اين موزه به چند گروه تقسيم مي شوند.برخي از اين اشياء كه بيشتر از ظروف سفالي و اشياي مفرقي است ،به هزاره هاي سوم و اول پيش از ميلاد تعلق دارند.ساير اشياي اين موزه مربوط به دوران اسلامي از قرون اوليه تا عهد معاصر است.