ايران گشت

این وبلاگ به معرفی جاذبه های گردشگری.سوغات و صنایع دستی استان ها.آداب و رسوم .اعتقادات. آیین ها.گویش ها . بازی ها و غذاهای محلی میپردازد و همچنین انواع راهنمایی های سفر مثل{نقشه . وضعیت آب و هوا و فرکانس رادیو و تلویزیون} را با سرعت بالا در اختیارتان می گذارد. ایران گشت گشتی به تمام ایران

امامزاده يحيي{زنجان}

اين آرامگاه كه بقعه اي با ازاره سنگ تراش قرمز رنگ و ديوارهاي آجري ساخته است، در صائين قلعه زنجان واقع شده است. به جانب شرقي بناي چهارضلعي اين بقعه كه مي توان آن را از آثار قرن هفتم يا هشتم هجري به شمار آورد، به اعتباري در دوران صفويه، ايواني افزوده اند كه راه پله بام آرامگاه در جانب شمال غربي آن قرار گرفته است. گنبد فراز بنا، شلجمي نزديك به رك است كه بر اثر مرمت هاي انجام شده، تناسب هاي مطلوب را از دست داده است. در چهار جانب بنا، چهار درگاه قرار داشته است كه دو درگاه شمالي و غربي آن را در گذشته، بسته اند. طرح داخل بقعه اصلي، با توجه به فرورفتگي درگاهي چهار گانه، عبارت است از يك دوازده ضلعي كه گوشه هاي اصلي آن نزديك به محني است. در گوشه هاي بالاي بنا، براي ساختن پوشش سقف، ترنبه هايي كه داخل آن ها مقرنس بندي شده، ايجاد گشته است. قسمت داخلي بنا فاقد تزئينات است و فقط در نماي بيروني و در منتها اليه گنبد، يك رديف كاشي فيروزه اي كار شده است. در ميان بقعه، صندوق چوبي منبت كاري شده زيبايي قرار دارد كه ديواره هاي آن با نگاره هاي گياهي پركار و خوش نقش زينت شده است. در جانب شمالي صندوق، كتيبه اي مشتمل بر آيات قرآني و نام سازنده صندوق و تاريخ 797 ‏ه.ق خوانده مي شود. در قسمت بالاي صندوق نيز، دورتادور بر روي يك حاشيه، آيات قرآني ديگري با خط ثلث كنده كاري شده است. صندوق مزبور، از نمونه هاي جالب منبت كاري قرن هشتم به شمار مي رود. صاحب آرامگاه را از نوادگان امام كاظم 1 ‏ع) ذكر كرده اند.


بقعه امامزاده سيد ابراهيم (ع){زنجان}

بقعه امام زاده سيدابراهيم يحيي از بقعه هاي معتبر شهر زنجان است. علماي دين در شجره نامه آن اختلاف نظر دارند. جمعي ، ايشان را« ‏ابراهيم بن موسي بن جعفر(ع) دانسته اند و جمعي ديگر، همانند ابوالفرج اصفهاني و ابونصر نجاري ، ايشان را « ‏ابراهيم بن محمدبن عبدالله بن الحسن بن العباس بن علي (ع) دانسته اند. اگر اين شجره نامه درست باشد، سيدابراهيم (ع) به اتفاق « ‏كوكبي حسين بن اسماعيل بن محمد الارقط بن عبدالله الباهربن زين العابدين (ع)»، در اوايل قرن سوم هجري در زمان خلافت المعتضد بالله خليفه عباسي قيام كرد و در مكاني در 3 كيلومتري جنوب شهر زنجان ،در جريان جنگي شهيد شد و پيكر مطهرش در گورستان منتهااليه شرقي ، مشرف به ديوار حصار شهر مدفون شده ‏بناي امام زاده در سال 1340 ‏شمسي، منطبق بر بناي قديمي نوسازي گرديد. گنبد آن كه از نوع تك پوششه است، با واسطه چهار گوشواره برجرزها استوار شده است و در حد فاصل گوشواره ها وگنبد، هشت نورگير تعبيه شده است. تزئينات گنبد از داخل مقرنس كاري و گره سازي است و «سوره‏جمعه»، كه به خط زيباي ثلث به قلم استاد «‏جواد ميرمحمد رضايي زنجاني» بر آن نقش بسته است، وگچ بري هاي « ‏استاد شعبان آزادي زنجاني» زيبايي چشم نوازي را در آن پديد آورده اند. بر نماي بيروني امام زاده، سوره مبارك « ‏اسماء ذات البروج» به خط ثلث زنجيري نقش بسته است. ضريح امام زاده در اصفهان ساخته شده است و در سال 1358 ‏بر روي مزار آن نصب گرديده است. قديمي ترين قسمت اين بقعه سردر ورودي سمت شمالي و مناره هاي دو طرف آن مي باشد. در بالاي مناره ها، آيه 55 از سوره مباركه «احزاب» به خط زيباي ثلث و به قلم استاد «جواد ميرمحمد رضايي زنجاني»رقم گرديده است. ‏از بناهاي ديگر اين مجموعه، مسجد اعظم در ضلع غربي آن است كه تجديد بناي آن، مرهون خدمات ارزنده روانشاد « ‏منصور محاوري» است.


بازار قديمي زنجان

يكي ديگر از آثار تاريخي استان زنجان، مجموعه تاريخي بازار زنجان است كه از نظرغناي اقتصادي، فرهنگي و مذهبي، يكي از جالب ترين مجموعه هاي تاريخي - تجاري ايران به شمار مي رود. ‏بازار زنجان در قلب بافت قديمي شهر و در راستاي راه هاي ورودي آن قرارگرفته است و از دو قسمت بازار بالا و بازار پايين تشكيل مي شود. نخستين مستشرقي كه بازار زنجان را در سفرنامه خود توصيف كرده، «پرنس آلكسيس سولتيكف» روسي است كه در سال 1216 هجري قمري از بازار زنجان ديدار كرده است. ‏به استناد بررسي سبك معماري و متن هاي تاريخي موجود، به نظر مي رسد كه بازار زنجان در حدود سال 1205 هجري قمري، در دوره حكومت آغامحمدخان قاجار ساخته شده ودر زمان فتحعلي شاه، در سال1213 هجري قمري كامل شده است. به مرور زمان كاروان سراها، گرمابه ها، مسجدها و راسته ها دراطراف آن شكل گرفته اند؛ به طوري كه درسال1324 ، همزمان با سلطنت محمدعلي شاه قاجار، به مجموعه كاملي تبديل شده بوده است. ‏در قسمت پايين بازار، علاو. بر دادوستد توليدات محلي، از طريق دوباب كاروان سرا محصولات روستاها و قصبه هاي اطراف زنجان نيز به فروش مي رسد. كما اين كه پيش از توسعه راه ها و ورود خودروهاي سبك و سنگين موتوري، تا سال هاي اخير نيز بازاري زنده و فعال بود. امروزه ‏اين بازار به انبار كالاهاي وارداتي تبديل شده است. ازكاروان سراهاي اين بازار سراي ملك و سراي گلشن را مي توان نام نام برد كه هر دو در سال 1345هجري قمري باز سازي و مرمت گرديده اند. در اين مجموعه، دو مسجد به نام هاي آقاشيح فياض و ميرزايي و هم چنين دو گرمابه به نام هاي بلوري و معيني احداث گرديده اند و مورد استفاده قرار مي گيرند. ‏قسمت بالاي بازار، از مجموعه بازار هاي قيصريه، بزاز ها، حجت الاسلام، امام زاده و عبدالعلي بيگ تشكيل شده است. اين بازار كه از نظر توليد و عرضه كالا و خدمات جنبي و وابسته بسيار متنوع است و مهم ترين مركز اقتصادي و تجاري شهر محسوب مي شود، به هشت راسته زرگرها، بزاز ها، كفاش ها، سراج ها، كلاه دوزها، صندوق سازها، رنگرز ها، ميوه فروش ها و جگرپزها تقسيم شده است. اين تقسيم بندي و انسجام معقول و منطقي، از نظر حفظ حقوق صنفي و كنترل قيمت كالاهاي عرضه شده حايز اهميت است و افكار بلند طراحان و بانيان آن را نشان مي دهد. ‏در اين مجموعه نيزپنج مسجد به نام هاي چهل ستون، آقاسيدفتح الله، جامع، حجت الا سلام و ملار جاي گرفته است. ‏اين مجموعه بازار با 56 راه ورودي اصلي و فرعي (كوچه) به شبكه ارتباطي كل شهر راه دارد. اين مجموعه 940 ‏باب مغازه دارد و پايگاه فعاليت ده ها نوع شغل، اعم از توليدي و خدماتي است. ‏بازار زنجان، از نظر فعاليت اقتصادي، واحد بسيار پيچيده اي است كه با دارا بودن انوع تجارتخانه ها و افزايش مداوم سرمايه، به عنوان يك مركز عمده تجاري، پيوسته در حال تكامل و گسترش است. توسعه اقتصادي روزافزون اين بازار، كاربري واحدهاي مسكوني پيرامون آن را به واحد هاي تجاري تغيير داده است كه در صورت عدم ساماندهي، ادامه آن به ارزشهاي تاريخي، فيزيكي و كالبدي اين بازار، آسيب هاي جبران ناپذيري وارد خواهد ساخت. ‏مجموعه بازار زنجان، در زميني به مساحت 15هكتار احداث شده است كه 5 هكتار آن به فعاليت اقتصادي،7 هكتار آن براي سكونت،1هكتار آن جهت اماكن عام المنفعه و2هكتار ديگر آن براي شبكه ارتباطي اختصاص يافته است. اين مجموعه، از قديم الايام، محل مناسبي ،براي برخورد آراء و افكار اجتماعي بوده و از نظر حفظ آداب و سنن ملي و مذهبي، نقش تعيين كننده اي را ايفا كرده است. از آنجا كه شهر زنجان تابستان هاي گرم، زمستان هاي سرد، پربرف و بهار و پاييزي ناآرام دارد، كالبد و پوشش سقفي بازار طوري طراحي گرديده است كه در داخل آن، تغييرات هواي بيرون احساس نمي شود. مجموعه بازار زنجان به عنوان يك كانون مهم تجاري، تاريخي، فرهنگي و با توجه به ويژگي هاي معماري و هنري آن، پيوسته مورد توجه بازديدكنندگان از اين شهر است. ‏اين بازار به علت ارزش هاي فرهنگي وقدمت تاريخي آن به شماره44/1، در فهرست آثار تاريخي ايران به ثبت رسيده است و به همين لحاظ، ضوابط اختصاصي حفاظتي در آن برقرارگرديد است.


بقعه قيدار نبي شهر قيدار (خدابنده)

بناي بقعه به قيداربن اسماعيل بن ابراهيم (ع) كه از پيامبران بني اسرائيل است، تعلق دارد. اين بنا ابتدا بر روي سه رديف سنگ سبز تواشيده، و با آجر ساخته شده است و تركيب كلي آن، از دو «چهارتاقي» چسبيده به هم تشكيل يافته است. چهارتاقي نخستين به عنوان هشتي با پوشش گنبدي ساخته شده و سقف آن بر چهار جرز استوار گشته است. در حدفاصل دو جرز، از سمت غرب، در ورودي بقعه قرارگرفته است. اين قسمت به سبك چهارتاقي ساخته شده است: با اين تفاوت كه ديوار به جرز باربر تبديل شده است. تا ارتفاع يك متري، دورتادور با، با كاشي هاي شش گوش به رنگ هاي فيروزه اي ،بنفش، سياه و سفيد پوسيده شده است. بر فراز بنا، گنبد دوپوششه اي نشسته است: پوشش نخستين،سقف بقعه را تشكيل مي دهد و از درون با گچ بري هاي بسيار زيبايي پوشيده شده است. اين گچ بري ها باشكل هاي گل وبوته، لچك وترنج، تصوير خالي فرشگان، درخت تزئيني كه همان درخت معروف زندگي است، و پرندگان بسيار زيبا طراحي شده اند و همه آن ها با دو رنگ آبي و طلايي جلوه گر شده اند. در گوشواره هاي جرز شرقي، تزئينات اوليه بر اثر رطوبت حاصله از فيل پوش هاي سقف فرو ريخته اند كه در دوران قاجاريه مرمت يافته اند. ‏تزئينات با با توجه به سبك گچ بري ها و مفهوم تصوير ها به دوره صفويه مربوط است. ساختمان بقعه در سه تاريخ به پايان رسيده است: ساختمان بقعه در سال 719 هجري قمري با نهاده شده گنبد بنا در سال 751 هجري قمري بر فراز آن ساخته شد، وگچ بري بنا در قرن 11هجري قمري اجرا شد.گبد اين بنا، در عين سادگي، بسيار جالب و به سبكي خاص و از نوع گنبد هاي زنگوله اي است. ضريح قيدار نبي به طرز زيبايي از چوب گردو ساخته شده است و تزئيناتي از قبيل طرح هاي هندسي و گل و بوته را بر روي آن حكاكي كرده اند. در دوران صفويه به لحاظ حفاظت از، ضريح ديگري بر آن نصب گرديده كه با تركيبي از گره سازي و شمسه اجرا شده است. ‏اين بقعه را زايرسراي بزرگي محصوركرده است كه با طرح مستطيلي و به سبك خاص ساخته شده و تقليد ناقصي از سبك بناهاي چهارايواني است. به استثناي ضلع شرقي صحن بنا كه طاق نماست، در بقيه ضلع ها،حجره هايي به عنوان محل سكونت زايران احداث شده است. حجره هاي ضلع غر بي، به جهت شيب تند زمين، در دو طبقه ساخته شده كه طبقه زيرين آن به محل مركب زايران اختصاص دا شته است. در كنار در ورودي ضلع جنوبي دو برج ديده مي شود كه بر يك پايه ساخته شده اند و زنجير عدالت جهت دادخواهي مردم از آن آويزان است.


بناي تاريخي رختشوي خانه زنجان

بناي تاريخي رختشوي خانه زنجان در مركز بافت تاريخي شهر و در محل معروف به «باباجامال چوقوري» (گودال بابا جمال) ساخته شده است و از طريق كوچه فرهنگ به خيابان سعدي زنجان كه به فاصله يكصد متر، و از سمت غربي آن مي گذرد، راه دارد. ‏زمين اين بنا، در سال 1347 هجري قمري، مطابق با1307 ‏هجري شمسي توسط علي اكبر توفيقي رئيس بلديه شهر (شهردار) زنجان از باقرخان امجدنظام به قيمت 185تومان خريداري شده است. اين محل قبل از ساخته شدن رختشوي خانه، مانداب هرز آب هاي سطحي بوده است. ‏اين بنا به دست دو برادر به نام هاي مشهدي اكبر(معمار) و مشهدي اسماعيل (بنا) و در مدت 15ماه ساخته شده است. سنگ هاي آن از معدن سنگ روستاي «اژدهاتو» استخراج شده و پس از حجاري، توسط گاري هاي بلديه (شهرداري) به اين محل حمل شده است. آب مجموعه، از قنات قلعه حاجي سيد بهاءالدين تامين مي گرديده است. متولي اين رختشوي خانه توسط رئيس بلديه گمارده مي شده و ساليان زيادي شخصي به نام اصغرخان متولي آن بوده كه عيال ايشان به نام معصومه خانم ، مديريت رختشوي خانه را بر عهده داشت. رختشوي خانه براي همه شهروندان شبانه روز داير ، و استفاده از آن مجاني بوده اما نامبرده مبلغ ده شاهي بابت سرايداري از مراجعين دريافت مي كرد. ‏در يك بررسي حلي مي تو ان اين مجموعه را به دو بخش تقسيم كرد: بخش نخست، سرايداري » محل مديريت رختشوي خانه است كه شامل حياط و اعياني مسكوني است. حياط آن به شكل مربع مستطيل و به وسعت 396 مترمربع (33*12 متر) با درختكاري و فضاي سبز است. اعياني آن با مساحت 60متردر جبهه شمالي محوطه مشتمل بر دو اتاق و يك ورودي است كه سرايداري و محل شست وشوي رخت را به همديگر متصل مي كند. طرح و نماي اين واحد مسكوني، متأثر ازفرهنگ بومي است و به سبك معماري سنتي ساخته شده است. ‏بخش دوم، فضاي شست وشوي رخت است كه از چند قسمت تشكيل يافته است: قسمت اول،خزينه يا محل جمع آوري آب است. اين مخزن در منتها اليه سمت شمالي مجموعه، و مشرف به سالن شست وشو قراردارد. اين فضا 17 متر طول و5/11 متر عرض و حدود 8متر ارتفاع دارد و گنجايش مخزن آب آن، در حدود740 مترمكعب است. سقف مخزن هماهنگ با سقف سالن، متشكل از سه واحد تاق و تويزه است كه قوس هاي نوع خوزي، آن را زينت داده اند. ‏قسمت دوم، فضاي اصلي رختشوي خانه است. اين فضا، سالني به ابعاد70/13 متر عرض و 62متر طول و 850 متر مربع زير بنا دارد. عرض جرز هاي جانبي آن كه سنگيني سقف را تحمل مي نمايند،30/1متر است. مصالح به كاررفته در جرزها، لاشه سنگ با ملاط ساروج است .نماي داخلي اين ديوار ها لاشه سنگ بندكشي شده است و نماي بيروني، با اندودي از كاهگل پوشانيده شده است. فضاي داخل بنا با پرسپكتيوي بسيار زيبا طراحي و اجراگرديده است و از دو رديف تاق و تويزه، به طور متوالي كه ستون هاي سنگي آن ها را از يكديگر جدا مي سازند، ساخته شده است. اين فضا توسط 11 واحد ستون قرينه، سالن را به دو قسمت تقسيم كرده است و فاصله ستون ها در جهت طولي17/5 متر است. بلندي ستون هاي بنا 70/2 متر از كف بنا است! اما به لحاظ ايجاد مقاومت لازم و هم وزن نمودن بنا، ستون ها با پايه هاي سنگي، به ميزان40 ‏سانتي متر، در داخل پي ها كه با شفته آهك پر شده اند، كار گذاشته شده اند. در ارتفاع 70/2 ‏متري ازكف، پاتاق قوس ها بر روي قاب مربعي از آجرهاي 5*20*20 سانتي متر ساخته شده است، جاي گر‏فته است. تويزه هاي سقف كه در در 12 رديف و در دوجهت قرار گرفته اند، از نوع قوس هاي خوزي (رومي )اند و به طور كامل با آجر اجرا شده و عرض آنها 82 ‏سانتي متر است. عرقچين گنبد بلا واسطه بر روي چهار واحد تويزه استوار گرديده است؛ به طوري كه 24‏چشمه تاق و تويزه ، در دو رديف 12 چشمه اي و تلفيق آن با ستون هاي يازده گانه، پرسپكتيو جالبي را به بنا بخشيده است. بر روي هرعرقچين،5 واحد نورگير به ابعاد 40*40 سانتي متر تعبيه شده است. هم چنين در اضلاع هر چشمه، درمنتهااليه جرز، در نزديكي سقف يك دريچه پيش بيني شده است كه بدين سان ، امكان نور و تهويه فضاي داخلي رختشوي خانه را فراهم كرده است. ‏محل شست وشوي رخت ، به طورقرينه از4حوضچه و آب رو (مجرا) هايي در فاصله حوضچه ها تشكيل يافته است. آب مورد نياز، ابتدا پس از گذشتن از آب رويي به طول يك متر، به حوض نخستين وارد مي شود وسرريز آن به حوض ديگر مي ريزد. در وسط جبهه طولي اين آب رو، در هر دو طرف، يك حوض ساخته شده است، به طوري كه آب روي مورد بحث را به دو قسمت شمالي و جنوبي تقسيم مي كند. در امتداد آب روي ياد شده، دو رديف پا شور تعبيه شده كه آب رو و حوضچه ها را به طور قرينه در بر مي گيرد. عناصر و اندام هاي مزبور،» با كارگذاشتن سنگ هاي حجاري شده تراورتن از يك ديگر جدا شده و شكل يافته اند. از آنجا كه رخت از نظر شست وشو و دفع آلودگي، از درجات بسيار كثيف و آلوده به درجات لباس هاي نزديك به تميز تقسيم مي گردد، محل هاي شست وشوي رخت نيز به چهار قسمت تقسيم شده بودند. شست وشو درچهار مرحله انجام مي شد و اولين مرحله آن ، در پايان مسيرآب درون رختشوي خانه انجام مي شده. پس از آن، رخت به قسمت سوم و دوم و اول برده مي شد. قسمت چهارم كه در انتهاي جريان آب قرار داشت ، حوضچه مخصوص شست وشوي لباس هاي بسيار آلوده و لباس هاي افرادي بوده است كه به بيماري هاي واگير دچار بوده اند. آب روي بين حوضچه دوم و سوم مخصوص لباس هاي نسبتاً تميز بوده است. در قسمت اول ، كار آبكشي نهايي انجام مي شد. مثلاً دفع فاضلاب اين مجموعه با طرح هاي معماري ، به طور منطقي حل و فصل شده است، به اين ترتيب كه در زير پاشورها آب روي فاضلابي به عرض60سانتي متر و به ارتفاع 110 ‏سانتي متر تعبيه و به مسير فاضلاب شهري مرتبط شده است. اين آب رو به علت گستردگي و ايجاد شاخه هاي مختلف، نقش چاه جاذب را نيز ايفا ‏مي كرده است. ‏بررسي هاي وسيع انجام شده نشان ميدهند كه چنين مجموعه اي با عملكرد ياد شده، در هيچ منطقه اي از ايران وجود نداشته است، اما سبك معماري، ابعاد و تناسب هاي رعايت شده در قوس ها و تويزه ها با بنا هاي عام المنفعه شهر زنجان قابل مقايسه اند. سبك عمومي آن را مي توان با مسجد عباس قلي خان، دروازه ارگ و مسجد و تكيه قهرمان مقايسه نمود. ‏در حال حاضر، اين اثر منحصر به فرد تاريخي به موزه باستان شناسي و مردم شناسي تبديل شده است و هر روز مورد بازديد مراجعه كنندگان قرار مي گيرد. در اين محل ، لباس هاي محلي و سنتي مردم مناطق مختلف ايران، هنرهاي دستي و سنتي استان شامل چاروق ، مليله دوزي، معرق ، ساخته هاي چوبي ، فرش وگليم، چاقو، نمونه هايي از توليدات كارگاه هاي كاشي سنتي، آجر و سفال سلطانيه ، اشياي تاريخي و يافته هاي باستاني و ميراث فرهنگي استان به معرض تماشاي عموم گذاشته شده است. ‏مجموعه تاريخي رختشوي خانه در سال 1319 ‏شمسي به شماره 1198، د�


Weblog Themes By iranghasht

........ مطالب قدیمی‌تر >>

موضوعات

معرفی وبلاگ


این وبلاگ به معرفی جاذبه های گردشگری.سوغات و صنایع دستی استان ها.آداب و رسوم .اعتقادات. آیین ها.گویش ها . بازی ها و غذاهای محلی میپردازد و همچنین انواع راهنمایی های سفر مثل{نقشه . وضعیت آب و هوا و فرکانس رادیو و تلویزیون} را با سرعت بالا در اختیارتان می گذارد. ایران گشت گشتی به تمام ایران

آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 1248789
تعداد نوشته ها : 3561
تعداد نظرات : 58
X