گويشهاى پاميرى
در ايرانشناسى گويشهاى پاميرى به دستهاى از گويشهاى ايرانى غير مكتوب اطلاق مىشود كه در ميان كوهنشينان تاجيك منطقهٔ خودمختار بدخشان كوهستانى جمهورى تاجيكستان (كه زبان ادبى و آموزش آنها تاجيكى است و اكثر بزرگسالان علاوه بر زبان مادرى خود آنرا مىفهمند) و ميان ساكنان مناطقى از افغانستان و شمال غربى چين كه مجاور پامير است رواج دارد. |
گويشهاى پامير شامل گويشهاى زير هستند: |
- شغنى يا شغنانى (در دو كنارهٔ رودخانهٔ پنج در شمال و جنبو خرق و نيز در درههاى گونت Gunt و شاهدره)؛ روشانى rusani (در دو سوى رودخانهٔ پنج، در جنوب قلمرو شغنى و نيز در درهٔ خوف xuf)؛ برتنگى (در درهٔ برتنگ)؛ ارشرى (بالاتر، در كنار مسير برتنگ) و سريكلى (سريقلي) (در كشور چين، در سين كيانگ، در شرق جبال سريكل كه مرز ميان چين و شوروى [تاجيكستان] را تشكيل مىدهد). تمام اين گويشها كه خويشاوندى نزديكى با هم دارند در زير گروه شغنى - روشانى دستهبندى مىشوند. |
- يزغلامى (در طول رودخانهٔ يزغلام، شاخهٔ راست رودخانهٔ پنج). |
- اشكاشمى (در محل انحناى پنج، آنجا كه اين رود بهسوى شمال مىچرخد و نيز در سرچشههاى رودخانهٔ وردوج در افغانستان). |
- وخى يا وخانى (بهويژه در طول مسير علياى پنج و در سرچشمههاى آن. در چيترال و در منطقهٔ جامو و كشمير و در سينكيانگ نيز وخى را ذكر كردهاند). |
ارسال شده توسط مهدی rafsanjani20 در جمعه سیزدهم 8 1390 | (0) نظر