مختصري از تاريخ موسيقي ايران2
امروزه به‌درستى معلوم نيست كه اين مقام‌ها و آهنگ‌ها چه بوده‌اند؛ اما نام‌هاى بعضى از اين آهنگ‌ها توسط نويسندگان دورهٔ اسلامى ذكر شده؛ نام‌هايى چون كين ايرج، كين سياوش كه شايد اشاره به حوادث تاريخى داشته‌اند و اسامى چون باغ شيرين و باغ شهريار كه شكوه دربار را نشان مى‌داد، و نيز اسامى چون سبز بهار و روشن چراغ را بكار مى‌بردند. اما دربارهٔ آن آهنگ‌سازى‌ها اطلاعات درستى در اصول نظرى آن دوران وجود ندارد. البته در بررسي دوره پيش از اسلام يكي از منابع معتبر ما همان حجاري‌ها و مجسمه‌ها و نقوش روي ظروف بدست آمده مي باشد كه از سال ١٥٠٠ قبل از ميلاد مسيح آغاز مي شود. از مجسمه هاي بدست آمده در حيطه قلمرو ايران باستان كه در شوش بدست آمده، سازي شبيه تنبور امروزي مشاهده مي شود كه نمايانگر يك ساز ملوديك در آن زمانها است. در حجاريهاي طاق بستان، گروه نوازندگان چنگ نواز و سازهاي بادي نيز مشاهده مي شود. بيشتر اطلاعات ما از دوران پيش از اسلام ايران زمين، محدود به كتب تاريخي و اشعار سده هاي اول دوران اسلامي است و ما اطلاعي از موسيقي كاربردي و نحوه اجراي دقيق موسيقي در آن دوران نداريم.
موسيقى دورهٔ ساسانيان هسته‌اى بود كه از آن موسيقى تمدن اسلامى رشد نموده است. بعد از اسلام موسيقى ايران توقف كوتاهى داشت و بعد از چند سال دچار تغييراتى شد. اما در دوره بعد از فتح ايران توسط اعراب تا آخر دوره خلفاي راشدين كه در سده اول حكومت اسلامي حكمراني مي كرده‌اند (از سال يازده تا چهل و يك هجري قمري) انواع موسيقي ممنوع بود. با روي كار آمدن بني اميه موسيقي آزادي بيشتري پيدا كرد و از اين دوران تا دوران خلفاي عباسي دوره اوج شكوفايي موسيقي نظري و عملي ايران و اسلام است كه در اين دوران كساني چون فارابي، ابن سينا، خواجه نصيرالدين طوسي، ابن زيله، صفي الدين ارموي، عبدالقادر مراغي، ابوالفرج اصفهاني، اسحاق موصلي، ابراهيم موصلي، قطب‌الدين محمود شيرازى و افراد بيشمار ديگري در موسيقي عملي و نظري ظهور كردند كه كتب و رساله هاي آنها در موسيقي موجود است. به طور كلي موسيقي قبل از اسلام را بايد يك نوع موسيقي عملي دانست و قاعده و نظمي بين صوتها و لحن‌ها پيدا نكرده بودند، ولي در دوره اسلامي به دست ايرانيان با توجه به قاعده هاي موسيقي كه فيلسوفان يوناني طرح كرده بودند نهضتي در موسيقي ايران پديد آمد.