آواز
آواز معمولاً قسمتي از دستگاه مورد نظر است كه ميتوان آنرا دستگاه فرعي ناميد. آواز از نظر فواصل با دستگاه مورد نظر يكسان يا شبيه بوده و ميتواند شاهد و يا ايست متفاوتي داشته باشد. بهطور مثال آواز دشتي از متعلقات دستگاه شور و از درجه پنجم آن بوده و به عنوان مثال اگر شور سل را در نظر بگيريم، داراي نت شاهد و ايست «ر» ميباشد. بدين ترتيب در آواز شور، ملودي با حفظ فواصل دستگاه شور روي نت «ر» گردش ميكند و در نهايت روي همان نت ميايستد. بهطور كلي هر آواز پس از ايست موقت روي ايست خودش، روي ايست دستگاه اصلي (در اينجا شور) باز ميگردد. آوازهاي متعلق به دستگاه موسيقي ايراني ۵ تا هستند و عبارتاند از:
• آواز ابوعطا، متعلق به دستگاه شور (درجه دوم)
• آواز بيات ترك (بيات زند)، متعلق به دستگاه شور، (درجه سوم)
• آواز افشاري، متعلق به دستگاه شور، (درجه چهارم)
• آواز دشتي، متعلق به دستگاه شور، (درجه پنجم)
• آواز بيات اصفهان، متعلق به دستگاه همايون، (درجه چهارم)