ايران گشت

تونل كوهرنگ در نزديكي چلگرد قرار دارد و به منطقه چهره اي خاص بخشيده است. اين تونل داراي سوابق تاريخي زيادي است و بسياري از زمامداران ايران در ادوار گذشته قصد ايجاد آن را داشته اند. در اين قسمت به ذكر عباراتي از سابقه احداث اين تونل ازكتاب فرهنگ جغرافيايي كشور (جلد دهم) اكتفا مي شود: ‏اقدام براي الحاق آب كوهرنگ به زاينده رود به روايتي از زمان ساسانيان و تخمينا از زمان شاه عباس شروع گرديد، ولي طرز عمل آن با امروز فرق كلي داشت. در آن زمان در نظر داشتند به خط الرأس كوه كاركان شكاف عمودي بدهد و با ساختن سد مرتفع سطح آب كارون را بالا آورده و از شكاف كوه كاركان عبور دهد. اختلاف سطح خط الراس ثا كف رودخانه 300 ‏متر است كه قرار بوده، ارتفا ع سد 50 متر و ارتفاع شكاف 250 متر ساخته شود تا آب جاري شود. براي اين كار 15 سال كار شده است كه امروزه آثار متعدد آن به يادگار مانده است كه عبارتنداز: برش شاه (ترانشه يا شكاف) و سد شاه عباس كه پايه بزرگ آن هنوز روي رودخانه كارون در محل اتصال آب هاي كوهرنگ و شيغ عليخان وجود دارند. براي اين مقدار كوه بري كه در ترانشه شاه عباس به عمل آمده (با حمل آن به دو طرف ترانشه تا فاصله 500 متر) در حدود 5 ميليون كارگر لازم بوده است و چانچه مورخين اظهار مي دارند 15 سال هزاران كارگر به رايگان مشغول حفر بوده اند و هر ساله چند ايل مجبور بوده اند كه از جنوب ايران به محل آمده و عمليات احداث سد را به رايگان انجام دهد. حمله عثماني ها به ايران و مشغول ساختن افكار عمومي و زمامداران وقت به آن، باعث توقف كار گرد يد و بالاخره با مرگ شاه عباس اين اقدام عمراني نيز دستخوش فراموشي شد. ‏اگرچه از لحاظ فني انجام عمل در آن دوره غيرعملي به نظر مي رسيد زيرا پس از 15 سال كار50 متر از خط الراس كاركنان به عرض 60 متر و به طول 300‏ متر فرو رفته است و براي بقيه كه مشكل تر هم بوده يقيناً بًيش از يك قرن وقت لازم بوده است، معهذا اين ترانشه قدرت عمل و تمركز قواي زمامداران و مردمان آن روز را نشان مي دهد كه با نبود وسايل كافي كوه بري مثل امروز و فقدان جاده و وسايل حمل و نقل چنين شهامتي داشته و تا اين اندازه يشروي نموده اند.