ايران گشت

نخستين اشاره در تاريخ اساطير ايران به وجود پرچم، به قيام كاوه آهنگر عليه ظلم و ستم آژي دهاك(ضحاك) بر ميگردد. در آن هنگام كاوه براي آن كه مردم را عليه ضحاك بشوراند، پيش بند چرمي خود را بر سر چوبي كرد و آن را بالا گرفت تا مردم گرد او جمع شدند. سپس كاخ فرمانرواي خونخوار را در هم كوبيد و فريدون را بر تخت شاهي نشانيد.

فريدون نيز پس از آنكه فرمان داد تا پاره چرم پيش بند كاوه را با ديباهاي زرد و سرخ و بنفش آراستند و دُر و گوهر به آن افزودند، آن را درفش شاهي خواند و بدين سان " درفش كاويان " پديد آمد. نخستين رنگهاي پرچم ايران زرد و سرخ و بنفش بود، بدون آنكه نشانه اي ويژه بر روي آن وجود داشته باشد. درفش كاويان صرفاً افسانه نبوده و به استناد تاريخ تا پيش از حمله اعراب به ايران،  بويژه در زمان ساسانيان و هخامنشيان پرچم ملي و نظامي ايران را درفش كاويان مي گفتند، هر چند اين درفش كاوياني اساطيري نبوده است.

محمدبن جرير طبري در كتاب تاريخ خود به نام الامم و الملوك مينويسد: درفش كاويان از پوست پلنگ درست شده، به درازاي دوازده ارش كه اگر هر ارش را كه فاصله بين نوك انگشتان دست تا بندگاه آرنج است 60 سانتي متر به حساب آوريم، تقريباٌ پنج متر عرض و هفت متر طول ميشود. ابولحسن مسعودي در مروج اهب نيز به همين موضوع اشاره ميكند.

به روايت اكثر كتب تاريخي، درفش كاويان زمان ساسانيان از پوست شير يا پلنگ ساخته شده بود، بدون آنكه نقش جانوري بر روي آن باشد. هر پادشاهي كه به قدرت مي رسيد تعدادي جواهر بر آن مي افزود. به هنگام حملهٌ اعراب به ايران، در جنگي كه در اطراف شهر نهاوند در گرفت درفش كاويان به دست آنان افتاد و چون آن را همراه با فرش مشهور " بهارستان " نزد عمربن خطاب خليفه مسلمانان، بردند وي از بسياري گوهرها، دُرها و جواهراتي كه به درفش آويخته شده بود دچار شگفتي شد و به نوشته فضل الله حسيني قزويني در كتاب المعجم مينويسد: " امير المومنين سپس بفرمود تا آن گوهرها را برداشتند و آن پوست را سوزانيدند ".

با فتح ايران به دست اعراب - مسلمان، ايرانيان تا دويست سال هيچ درفش يا پرچمي نداشتند و تنها دو تن از قهرمانان ملي ايران زمين، يعني ابومسلم خراساني و بابك خرم دين داراي پرچم بودند.  ابومسلم پرچمي يكسره سياه رنگ داشت و بابك سرخ رنگ به همين روي  بود كه طرفداران اين دو را سياه جامگان و سرخ جامگان مي خواندند. از آنجائي كه علماي اسلام تصويرپردازي و نگارگري را حرام ميدانستند تا سالهاي مديد هيچ نقش و نگاري از جانداران بر روي درفش ها تصوير نمي شد.