گاهنبار ميديوزرم
از روز خور تا دي بهمهر از ارديبهشت ماه برابر با 11 تا 15 ارديبهشت در گاهشماري ايراني
«ميديوزرم» از تركيب واژگان اوستايي «مَئيديو» به مانك «ميان» و «زَرِمَيَه» به مانك «بهار» پديد آمده است و با هم به مانك «ميان بهار» ميباشد.
اين جشن هنگامي برگزار ميشود كه گياهان رشد و نمو ميكنند و كشاورزي بار ديگر رونق ميگيرد و از سوي ديگر در باورهاي ايراني هنگام آفرينش آسمان است و به همين روي براي بزرگداشت آن، جشن و شادي بر پا ميشود.
گاهَـنبار
واژه گاهَـنبار كوتاه شدهي «گاهان بار» است و به مانك گاهها و زمانهاي به ثمر رسيدن و به بار آمدن. اين جشنها در شش هنگام يا شش چَهره و در هر چَهره به مدت پنج روز در سال برگزار ميشوند.
جشنهاي گاهَـنْـباري (پاره‌هاي سال - موسم‌هاي ساليانه)، ادامه و بازمانده‌اي از نوعي تقويم كهن در ايران‌باستان است كه طول سال خورشيدي را نه به دوازده ماه خورشيدي، بلكه به چهار فصل و چهار نيم‌فصل تقسيم مي‌كرده‌اند و هر يك از اين بازه‌هاي زماني، نام و جشن ويژهاي به همراه داشته است.
سال گاهنباري از هنگام انقلاب تابستاني يا نخستين روز تابستان آغاز مي‌شده و پس از هفت پارهي زماني، يعني سه پايان فصل و چهار ميانهي فصل، به آغاز سال بعدي مي‌رسيده است (پايان بهار يا آغاز تابستان مانند ديگر فصل‌ها، داراي جشن گاهنباري نبوده و تنها به عنوان جشن آغاز سال نو بشمار مي‌رفته است). گاهنبارها، جشنهايي در ارتباط با پيشهي اصلي ايرانيان باستان يعني كشاورزي و دامداري هستند.
در باورهاي سنتي ايرانيان اهورامزدا هريك از نمادهاي طبيعت را در يكي از اين گاهنبارها آفريده است، به اين ترتيب كه نخست آسمان، سپس آب، زمين، گياهان، جانوران و در پايان چهرهي ششم كه پنج روز آخر سال است، انسان آفريده شد و با پيدايش انسان، تكامل در آفرينش به مرحلهي تازهاي رسيد و از آن پس انسان انديشمند با بهره گيري از شرايط مناسبي كه از پيش برايش فراهم شده بود زندگي خود را روي زمين آغاز كرد.
در باورهاي دينهاي ديگر نيز، به خصوص دينهاي سامي، كم و بيش به عدد شش در آفرينش جهان بر ميخوريم كه برگرفته از همين باورها و آيينهاي ايرانيست.
در تورات، در سِـفر پيدايش، باب اول آمده است كه : «خداوند آفرينش را در شش روز انجام داد ...»
همچنين اين مفهوم در قرآن، سورهي سجده، آيهي سوم نيز با اندك تفاوتي به همين صورت بيان شده است.
در اوستا جشنهاي ششگانه به صورت «يائريَه» يعني سالي و فصلي آمده است.
واژه ي گاهنبار در پهلوي نيز به صورت «گاسانبار» يا «گاهان بار» ثبت شده است.