بازيگر، نقش كشاورزى را ايفاء مى‌كند كه از ابتداى كاشت تا مراحل داشت و برداشت محصول گندم را همراه با شعر، ضرب مجسم مى‌نمايد. سپس گندم‌ها را كيسه كرده، به آسياب برده و آنها را آراد مى‌كند. جمعيت حاضر در مجلس در مراحل خاصى كه بازيگر اصلى همكارى آنها را طلب مى‌كند با او همراهى مى‌كنند به‌خصوص در تكرار بند: 'گندم گل گندم گل گندم' .
بازيكنان به دو گروه مساوى تقسيم مى‌شوند مثلاً در هر گروه چهار نفر. چوب دو شاخه را در مركز زمين بازى فرو مى‌كنند. دو چوب ديگر را هم به آن تكيه مى‌دهند. فاصلهٔ استقرار دو گروه از جائى‌كه چوب را كاشته‌اند بايد مساوى باشد (حدود ۱۶-۲۰ متر). براى اينكه مشخص شود توپ در دست كدام گروه باشد، پشك مى‌اندازند. افراد گروهى كه صاحب توپ هستند توپ را به زمين خود مى‌برند و كارها را تقسيم مى‌كنند. يكى توپ را پرتاب مى‌كند، يكى توپ را مى‌آورد و دو نفر ديگر مأمور مى‌شوند كه توپ پرتاب شده توسط گروه مقابل را در هوا بگيرند. توپ پرتاب مى‌شود و بازيكنانى كه مأمور گرفتن توپ در هوا هستند مى‌ةوانند توپ را حتى پس از سه بار زمين خوردن هم بگيرند كه اگر موفق شوند طرف مقابل آنها يك چك يا يك پا مى‌شود. اگر توپ پرتاب شده به چوب‌هاى كنارى اصابت كرد و هر دو جوب را انداخت و ياران همين گروه توپ را در هوا گرفتند، دوست آنها يك پا مى‌شود و اگر توپ را نگرفتند از بازى بيرون مى‌روند كه اصطلاحاً مى‌گويند 'حرفت' شده است. اگر پرتاب‌كنندهٔ توپ هر دو چوب را زد و طرف مقابل نتوانست توپ را بگيرد بازيكن طرف مقابل 'حرفت' مى‌شود. در اين بازى گروهى كه افراد آن بيشتر از افراد تيم ديگر يك پا شده باشد، برنده است. گروه برنده به اندازهٔ مسافتى كه قبلاً تعيين شده از گروه بازنده كولى مى‌گيرد.
ابتدا به حكم قرعه چشم يكى از بازيكنان را مى‌بندند. بعد بازيكنان به‌صورت يا پيشانى يا گلوى او دنقول يا تلنگر مى‌‌زنند. اگر بازيكن چشم‌بسته، بگويد كه با انگشت چه كسى زده شده، چشم آن باز و آزاد مى‌شود و آن كسى كه تلنگرش شناخته شده، بايد چشم‌هاى خود را ببندد و به جاى او بنشيند و از سوى بازيكنان ديگر و به‌نوبت دنقول بخورد.
بازيكن اولى چليك خود را به شيوهٔ پرتاب نيزه با قدرت پرتاب مى‌كند تا نوك آن در زمين فرو برود و عمودى بايستد. نفر دوم بايد چليك خود را طورى پرتاب كند كه نوك آن در همان سوراخى فرو برود كه چليك قبلى فرو رفته بود و چليك را بى‌اندازد. كه در آن‌صورت چليك نفر قبلى را برده است. بازى به‌همين ترتيب ادامه مى‌يابد و كسى كه چليك برده باشد برندهٔ بازى خواهد بود. اگر چليك در هوا به چليك ديگرى برخورد كند امتيازى به پرتاب‌كننده تعلق نمى‌گيرد.
هر بازيكن دو پاچو برمى‌دارد و پاى خود را در قسمت جاى پا قرار مى‌دهد و دستهٔ چوب را زير بغل مى‌گذارد و مسابقه آغاز مى‌شود. بازيكنان مسافت تعيين‌شده را با اين شكل مى‌دوند و هركس زودتر به خط پايان برسد برندهٔ مسابقه است.
| يكى از بازيكنان از ديگرى سئوال مى‌كند و او بايد در پاسخ، كلماتى را بگويد كه غير از راه (آري)، بله (بلي)، نا (نه) باشد. يعنى در جواب اولى كه مثلاً مى‌پرسد، امروز ناهار خوردي؟ دومى بگويد: خوردم يا نخوردم و نگويد 'اره' يا 'نه' . آنكه در پاسخ سئوالات از سه كلمهٔ بالا استفاده كند، بازنده است و جريمه مى‌شود. |