ايران گشت

اين كوه ها در جهت شرقي – غربي امتداد دارند و عريض ترين بخش جبال البرز را تشكيل مي دهند . قلل عمده اين قسمت عبارتند از : خلنو، وزوا، جاستون، خرسنگ، تيزكوه در خط الرأس اصلي وقلل آزادكوه، كلون بسته ،هرزه كوه، سياه غار و قوقونچال كه در يال هاي انشعابي قرار گرفته اند و داراي برف و يخچال هاي دائمي هستند. اين كوه ها عمدتاً در خارج از مرزهاي استان مازندران قرار دارند و كوه هاي استان تهران و استان قزوين متصل مي شوند.

برج سلطان زين العابدين به خاطر شيوه معماري و گنبد هرمي شكل هشت وجهي و همچنين تزئينات كاشي كاري، صندوق و در نقيس چوبي، در رديف بهترين ابنيه تاريخي – مذهبي ساري به شمار مي آيد. در بالاي درورودي آن ، كتيبه اي به خط رقاع بر روي كاشي نقش شده كه مضمون آن چنين است." عمل سيد علي بن سيد كمال الدين بناء آملي". بر روي صندوق چوبي بقعه، كتيبه اي به خط ثلث در نهايت ظرافت و زيبايي حك شده كه طبق متن آن ، اين محل مرقد سلطان امير شمس الدين است. اين صندوق منبت كاري شده در واقع شاه كاري از هنرهاي دستي است.چهار طرف بدنه كتيبه ، محفوظ مانده و حاوي دو تاريخ حكاكي شده است. بناي برج سلطان زين العابدين به اواسط قرن نهم هجري قمري تعلق دارد. ساختمان اين برج با ارتفاع تقريبي 20 متر، متشكل از سه قسمت بدنه، گردنه و گنبد هرمي شكل هشت وجهي است كه تزئينات آجري آن به شيوه مقرنس كاري در بدنه و گردنه هر ضلع ، به طرز زيبايي صورت گرفته و نظر هر بيننده اي را جلب مي كند .

اين بنا ار آثار دوره صفويه - شاه عباس اول- است كه امروزه به صورت نيمه ويرانه درآمده است. بنا با طرح چهار ايواني ساخته شده و داراي دو در ورودي بزرگ ، ايوان ها،حجره ها و طاقنماها گنبد خانه و شبستان ستوندار است. صحن مسجد آجر فرش شده و در وسط آن ، حوض آبي واقع بوده است .بناهاي سمت شمالي صحن ، شباهتي به كاروانسرا ومحل استراحت مسافران دارد.

اين پناه گاه كه درحدود 55 هكتار وسعت دارد و در شمال شرقي ساري ‏با فضايي از جنگل هاي جلگه اي قرار گرفته ، از سال 1346 به صورت محل تكثير گوزن زرد ايراني درآمده است در اين پناه گاه ضمن حفاظت ونگهداري گوزن زرد ايراني كه تعليف آن ها دستي صورت مي گيرد همه ساله تعدادي ز گوزن هاي توليد شده را به زيست گاه هاي اصلي ، يعني حواشي رودخانه هاي دز و كارون منتقل مي كنند. تعدادي ار گوزن هاي اين پناه گاه به جزيره اشك در درياچه اروميه نيز انتقال داده شده اند. پيرامون اين پناه گاه حصاركشي شده است و گوزن ها را از پشت ديوارهاي سيمي مي توان مشاهده كرد.

اين كوه ها امتداد البرز مركزي به جهت شرق را در بر مي گيرند. قله هاي معرف قدم گاه ،نيزوا، شاه كوه ، گاوكشان ، ويچ منو، شاهوار، خوش ييلاق اميري و ماران را تشكيل داده و در نهايت به كوه هاي استان خراسان متصل مي گردند. علاوه بر خط الرأس اصلي و قلل جانبي البرز، مناطق كوهستاني ديگري نيز در استان مازندران وجود دارند كه عمده ترين آنها عبارتند از: كوه هاي اميري كه ميان دره هزار لاريجان و سوادكوه قرار گرفته و از كانون كوهستاني بسيار ديدني و جالب منطقه است. اين كوه ها داراي دو رشته شمالي و جنوبي است كه كوه هاي شمالي آن چون سلسله زنجيري در هم رفته و گره خورده اند و اغلب صعب العبور و غير قابل نفوذ به نظر مي رسند . قله اميري ارتفاعي حدود 3900 متر و بهار و تابستان ، پيرامون آن را چمن زارهاي زيبا فرا مي گيرد. علاوه بر قله اميري كه در محل نام هاي ديگري نيز دارد، قله هاي كهنو، هليون، شروين، علم دار، قره داغ و عوض شاه پيرامون آن قرار گرفته اند. سپندكوه كهدر بخش كلاردشت واقع شده و حدود 4350 متر ارتفاع دارد . اين كوه تنها با يك خط الرأس به قله چالون متصل مي شود و آخرين حد رشته كوه تخت سليمان است. كوه هاي بلده- كجور مرتفعاتي بلند هستند و از مراتع ييلاقي مازندران و از كانون هاي مهم حيات وحش البرز به حساب مي آيند. مجموعه كوه ها و قله هايي كه شرح داده شد به دليل ويژگي هاي منحصر به فرد و چشم اندازهايي بي نظير از طبيعت شمال كشور، مجموعه اي از جذاب ترين كوهستان هاي جهان محسوب مي شوند . قله هاي ديگر مازندران نيز در نقاط مختلف ، مناظر و چشم اندازهاي بديعي دارند كه براي هر بيننده جالب و جذاب هستند.

اين منطقه به وسعت 1000 هكتار از گونه هاي جنگلي- جلگه اي تشكيل شده است. در حال حاضر قسمتي از آن به نگهداري تعدادي گوزن زرد ايراني اختصاص دارد. پارك جنگلي شهيد زارع نيز درجوار اين پناه گاه حيات وحش واقع شده است.