ايران گشت

بيت پدري امام كه درحاشيه شمالي رودخانه خمين در محله قديمي سرپل قرار دارد، ميراث تار‏يخي باارزشي است كه مورد بازديد خيل عظيمي ،ازايرانگردان و جهانگردان است و بدون ترديد در آينده نيزمشتاقان ‏بسياري را به خود جلب خواهد كرد. اين خانه از بناهاي دوره قاجاراست وحدود150 سال قدمت دارد. معماري اين بنا به سبك شرقي –اسلامي است و مصالح اصلي به كار رفته در آن نيز ازخشت وگل وچوب است، شكل معماري ،دالان هاي تنگ و تودرتو و بناي دوبرج نظامي درضلع شمالي وجنوب قلعه، گوياي وضعيت اجتماعي،سياسي آن دوران است و حكايت از ناامني و جنگ وگريزهاي آن دوره دارد. متأسفانه برج جنوبي بنا طي ساليان گذشته از بين رفته است. اين بنا توسط ،پدربزرگ حضرت امام مرحوم جاج سيد احمد درسال1255 قمري از شحصي ‏به نام محسن خان به قيمت نود تومان خريداري شده است و آن گونه كه آيت ا..پسند يده برادر بزرگ حضرت امام در خاطراتشان نقل كرده اند، اين خانه پناهگاه مردم در روزهاي ناخوش حمله ياغيان به خمين بوده است. در هنگام يورش ياغيان همه دراين خانه اجتماع مي كردند. زن ها وكودكان در اتاقهاي متعدد بيتوته مي كردند ومردان بر بالاي برج ها از حريم قلعه دفاع مي كردند ومهاجمان را به عقب مي راندند. پدر بزرگ و پدر حضرت امام هر دو از روحانيون محترم و تفنگدار بودند. حضرت امام يكي دوبار در سخنان خويش اشاره فرموند كه به همراه برادر شان از فراز اين برج ها به سوي اشرار نشانه مي رفتند و تير مي انداختند. پدر امام - مرحوم حاج سيد مصطفي - در همين خانه متولد شد. امام و دو برادر و سه خواهر شان نيز در همين خانه متولد شدند و در همين خانه نيز برخي دروس مقدماتي را آموختند. حضرت امام در سن 9 ‏ا سالگي اين خانه را براي ادامه تحصيل ترك كردند و به اراك و سپس به قم عزيمت نمودند، ليكن همچنان به اين بيت پدري رفت و آمد مي كردند. بيت تاريخي خانواده حضرت امام (ره) علاوه بر جاذبه هاي تاريخي و سياسي ، از نظر معماري نيز در خور تأمل و توجه است و همين ويژگي آن نيز مي تواند به عنوان يك عامل مهم در برنامه ريزي توسعه جهانگردي منطقه مؤثر واقع شود.

اين امام زاده كه در اراك واقع شده، از سنگ لاشه و آجر با طرح چهار ضلعي است كه بر فراز آن،گنبدي بزرگ وكم خيز برپا شده است.داخل بنا به كمك ترنبه ها، طرح چهار ضلعي به هشت ضلعي تبديل وپايه گنبد بر روي ترنيه هاي پله اي تزئيني استوار شده است. در جبهه هاي جنوبي و شرقي داخل بقعه، دو طاقنما جا سازي شده كه طاقنماي ضربي، محر اب امام زاده را تشكيل مي دهد. در چوبي نفيس امام زاده از آثار جالب قرن هفتم به شمار مي رود.

‏ آرامگاه امام زاده محمد عابد معروف به "مشهد ميغان" يكي از معروف ترين زيارتگاه هاي استان مركزي است. اين آرامگاه دركنار آبادي ميغان در12 كيلومتري اراك واقع شده و از آ ثار دوره سلجوقي است. گنبد آن طاق رومي دارد و تمام ديوارهاي آن از آجرند و در دوره قاجاريه مرمت شده اند. امام زاده محمد عابد برادر امام رضا(ع) است. مجموعاً بناي زيارتگاه، تك اطاق ها، ايوان ها و صحن روحاني و بزرگ آن پذپراي زائراني است كه از نقاط دور و نزديك به اين محل مقدس مي آيند. ايام زيارت عمدتاً شب هاي جمعه، روزهاي اعياد اسلامي و ايام سوگواري هاست.

روستاي انجدان از جمله روستاهايي است كه قدمت طولاني دارد و در37 ‏كيلومتري شرق اراك واقع شده ‏است. بقعه شاه غريب و شاه قلندر، (كه از پيشوايان فرقه اسماعيليه بوده اند) وهمچنين بقعه چهل دختران د‏ر اين روستا قرار گرفته اند. تاريخ احداث اين بناها به د‏وره صفويه مي رسد. اين بناها مدت ها مورد احترام و تقديس اسماعيليان هستند و پيروان اين فرقه نذورات خود را به اين بقعه ها هديه مي كنند.

‏ اين بنا در روستاي ساروق در ميان گورستان وسيع واقع شده و مشتمل بر دو بناي متصل به هم با پوشش گنبدي است. بر د يوار هر دو قسمت بنا،كتيب ها يي به خط ثلث نوشته شده است. تاريخ احداث بناي بزرگ تر ذيقعده سال 587 ه. ق و باني آن،"علي بن الحسن بن علي النائب مي باشد. در بناي كوچك تر، كتيبه د يگري است كه حاكي از ساختمان ‏ نقش قبه به امر"قوام الدين ملقب به تاج الاسلام" به سال 620 ه.ق است. كتيبه مختصر وكوتاهي در زير كتيبه فوق، حكايت از اين دارد ‏كه هر قسمت از بناي بقعه د‏اراي باني خاص خود بوده است. در داخل بنا،‏ تعداد‏ي صندوق چوبي منبت عتيقه و نفيس موجود ‏است كه بر روي يكي از آن ها تاريخ 700ه.ق ديده مي شود.